Kıdem tazminatı, iş sözleşmesi 1475sayılı İş Kanunu 14. madde de gösterilen koşul ve nedenlerle sonra eren işçiye yapılan ödemedir.
KIDEM TAZMİNATI ALMANIN KOŞULLARI NELERDİR?
*İş yerinde en az 1 sene çalışmış olmak. (sözleşmenin sona erdiği tarihe göre)
*İs sözleşmesinin kanunda sayılan nedenlerden dolayı sona ermiş olmasıdır.
*İşçi, İş Kanunu 24. madde ‘deki derhal fesih sebeplerinden birisiyle sözleşmeyi feshederse kıdem tazminatı almaya hak kazanır.
* İş veren, iş sözleşmesini İş Kanunu madde 17’ye göre bildirimli olarak veya İş Kanunu madde 25/1/3/4 uyarınca bildirimsiz olarak derhal feshetmesi halinde, işçiye kıdem tazminatı ödemek zorundadır.
* İş veren tarafından İş Kanunu madde 18’e göre yapılan fesihlerde, fesih geçerli nedene dayansın veya dayanmasını işçiye kıdem tazminatı ödemek zorundadır.
(Fesih dışı sona ermenin halleri ise, işçinin ölümü (bu durumda kıdem tazminatı yasal mirasçılarına ödenmektedir), Muvazzaf askerlik hizmeti veya emeklilik amacıyla fesihte, kadın işçinin evlendiği tarihten itibaren 1 yıl içinde kendi istediği ile sözleşmesini feshetmesi hallerinde kıdem tazminatı alınmaya hak kazanılır.
KIDEM TAZMİNATININ İKTARI NASIL HESAPLANIR?
İşçiye kıdem tazminatına hak kazanması halinde, her geçen tam yıl için, 30günlük ücreti tutarında ödeme yapılır. Yargıtay kararlarına göre, toplu iş sözleşmelerinde her yıl dini bayramlarda verilmesi öngörülen bayram harçlıkları, iş yeri şartı halinde gelen ikramiye ödemeleri kıdem tazminatı hesabına esas alınır.
KIDEM TAZMİNATINA UYGULANACAK FAİZ NE ZAMAN BAŞLAR?
Kıdem tazminatı almaya hak kazanmış olan işçiye, kıdem tazminatı zamanında ödenmezse, fesih tarihinden itibaren, bankalarca mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır. Bunun için işverenin temerrüde düşürülmesine gerek yoktur.
KIDEM TAZMİNATIN DA ZAMAN AŞIMI KAÇ YILDIR ?
Kıdem tazminatı istemede zaman aşımı 10 yıldır. Bu süre hak düşürücü süre olup, bu sürenin dolması halinde işçi bu hakkını bir daha arayamayacaktır.
AYNI İŞVERENE AİT FARKİ İŞ YERİNDE ÇALIŞANLAR KIDEM TAZMİNATI ALABİLİR Mİ?
İşçinin kıdemi, sözleşme devam etmiş yada belirli aralıklarla yeniden yapılmış olmasın bakılmadan, aynı işverene ait değişil iş yerlerinde çalıştığı süreler dikkate alınarak hesaplanır.
Aynı iş verene ait farklı işyerlerinde çalışan işçinin aynı iş kolunda yada değişik görevlerde çalışmasına bakılmaz.
ASKERLİK BORÇLANMASI KAMU KURUMUDA ÇALIŞIRKEN YAPILMALIDIR.
Askerlik borçlanması süresinin kıdem süresine eklenebilmesi için, işçinin askerlik borçlanması yapması ve iş sözleşmesinin kamu kurumunda çalışırken sonra ermiş olması gerekir.
Av.L. Elif ÇAVUŞOĞLU
